Giới thiệu       

Giữa vùng đất địa linh nhân kiệt của huyện Quốc Oai, Hà Nội, có một ngôi chùa cổ kính với hơn nghìn năm tuổi, nằm uy nghi tựa mình dưới chân núi Sài Sơn, soi bóng xuống mặt nước trong xanh của hồ Long Trì thơ mộng. Đó chính là Chùa Thầy, hay còn gọi là Thiên Phúc Tự – một trong những ngôi chùa cổ nổi tiếng nhất miền Bắc, là điểm đến linh thiêng cho bao thế hệ người dân Việt Nam và du khách thập phương.

Chùa Thầy không chỉ nổi bật bởi vị trí phong thủy tuyệt đẹp – “tựa sơn đạp thủy” (lưng tựa vào núi, mặt hướng ra hồ) – mà còn là một công trình kiến trúc độc đáo mang đậm phong cách Phật giáo thời Lý. Các hạng mục chính của chùa được bố trí theo trục dọc truyền thống, gồm chùa Hạ, chùa Trung, và chùa Thượng, kết nối với nhau bằng hệ thống cầu gỗ và hành lang cổ kính. Trong đó, chùa Hạ là nơi thờ Phật, chùa Trung dành để tưởng niệm Thiền sư Từ Đạo Hạnh, và chùa Thượng nằm trên đỉnh núi cao – nơi gắn với hành trình tu tập và hóa thân của ngài.

Điểm đặc biệt ở Chùa Thầy là sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố thiên nhiên, kiến trúc và tín ngưỡng. Hồ Long Trì trước chùa, cùng hai cây cầu đá uốn cong mềm mại – cầu Nhật Tiên và cầu Nguyệt Tiên – không chỉ tạo nên khung cảnh hữu tình, mà còn mang ý nghĩa biểu tượng về sự giao hòa giữa trời – đất – người. Phía sau chùa, núi Sài Sơn như bức bình phong che chở, còn bên trong núi là các hang động huyền bí như hang Cắc Cớ, hang Thánh Hóa, nơi gắn liền với truyền thuyết và huyền tích xưa.

Chùa Thầy còn là nơi gắn liền mật thiết với cuộc đời và sự nghiệp của Thiền sư Từ Đạo Hạnh (1072 – 1116), một trong những vị tổ quan trọng của Phật giáo Việt Nam. Ngài không chỉ là một cao tăng đắc đạo mà còn là nhà văn hóa, nhà y học, nhà trình diễn – người được coi là tổ sư của nghệ thuật múa rối nước dân gian. Tương truyền, chính Thiền sư đã sáng tạo và truyền dạy kỹ thuật múa rối cho người dân địa phương, và vì thế, trước sân chùa còn có một thủy đình – nơi diễn ra các buổi múa rối nước truyền thống trong dịp lễ hội.

Ngày nay, Chùa Thầy không chỉ là di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia đặc biệt, mà còn là điểm du lịch tâm linh nổi tiếng, thu hút hàng vạn lượt khách mỗi năm, đặc biệt là vào dịp lễ hội Chùa Thầy (mùng 5 – 7 tháng Ba âm lịch). Đây là dịp để tưởng niệm Thiền sư Từ Đạo Hạnh, đồng thời là dịp giao lưu văn hóa, thưởng ngoạn cảnh sắc, và tìm về cội nguồn tâm linh trong mỗi con người.

Chùa Thầy, với vẻ đẹp thanh tịnh, cổ kính cùng chiều sâu văn hóa, mãi là biểu tượng cho sự giao thoa hài hòa giữa thiên nhiên – con người – tín ngưỡng, là minh chứng sống động cho truyền thống đạo Phật gắn bó lâu dài với đời sống dân tộc Việt Nam.